Deprem bölgesindeki ticaret ve sanayi odası liderleri, bölgedeki ekonomik durumu ve talepleri anlattı.
Bloomberg HT’ye konuk olan Hatay, Kahramanmaraş ve Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası liderleri, yapılacak teşviklerin ilçe bazında yapılması gerektiğini vurguladı.
Hatay TSO Lideri Hikmet Çinçin, 11 deprem bölgesinin tamamının doğrudan hasar görmediğini, bazı ilçelerin çok daha az hasar gördüğünü vurgulayarak, yapılacak teşviklerin ilçe bazında yapılması gerektiğini söyledi:
Organize sanayi bölgeleri kısmen zarar görmediği için çalışma ortamı başladı, bazı firmalar yüzde 30 kapasite ile çalışıyor. Çadır ve konteynerlere yönelik bireysel talepler zirvede. Tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar kendi sosyal alanlarında kalmak isterler. Küçük Sanayi Sitesi’ndeki 2 bin 300 işyerinden 1800’ü yıkıldı. OSB’de ve şehirde çalışıp sürdürülebilir bir çalışma ortamı yaratmak mümkün değil. Şehirden ayrılan mavi ve beyaz yakalılar genellikle eğitim için ayrıldılar. Aksine göçü gerçekleştirmek için Eylül ayında Hatay’da yüz yüze eğitime başlamamız gerekiyor. 11 ilimizi aynı teşvik paketiyle kalkındırmaya kalksak bu mümkün olmayacak çünkü tahribat her yerde bire bir aynı olmadı. Hatay, Maraş, Adıyaman diğer illerden ayrılsın hatta ilçe bazında teşvikler bile olabilir.
“Deprem bölgesindeki iller arası ticaret de olumsuz etkilenecek”
Kahramanmaraş TSO Lideri Mustafa Bultu da Kahramanmaraş’ın dokuma ve mutfak eşyası alanında bir sanayi kenti olduğunu, takviye paketlerinin acilen açıklanmaması durumunda bölge ticaretinin olumsuz etkileneceğini belirtti.
Bulgu, “Biz de tüm teşviklerin ilçe bazlı olmasını istiyoruz çünkü kaynakların doğru ve verimli kullanılması gerekiyor. Kahramanmaraş’ta 50 bine yakın yıkılmış veya yıkılmak üzere olan bina var. Teşviklerin ilçe bazında ve sistemli bir şekilde yapılmasını istiyoruz. Beş tane organize sanayi bölgemiz var. Bine yakın sanayi tesisi var. Tesislerin hemen hepsinde hem bina hasarı hem de makine hasarı var. Küçük esnafımıza baktığımızda 29 bine yakın küçük esnafımızın iş yeri yok oldu. Küçük Sanayi Sitesi’ne baktığımızda 12 bin çalışanı olan 2500’e yakın işyeri varsa 1500’e yakın işyeri yıkıldı. Pamuk ipliği dahil tekstilin yaklaşık yüzde 50’si Kahramanmaraş’ta işleniyor. İşgücünün çoğunluğu hızla şehri terk etmek zorunda kaldı. Küçük işletmeleri uyandırmamız gerekiyor. Acil eylem kararlarının artık alınması gerekiyor” dedi.
“Barınak sorunu iş gücü kaybına neden olacak”
Diyarbakır TSO Başkanı Mehmet Kaya, deprem bölgesi olan illerin ortasında ticari bağ olduğunu, Diyarbakır’da Urfa’da pamuğun toplanıp Kahramanmaraş’ta işlendiğini belirterek, doğru teşvik paketleri açıklanmadığı takdirde illerin ortasında ticaret olumsuz etkilenecektir.
“Diyarbakır diğer illere göre nispeten daha az hasarla atlattı. Küçük sanayi sitelerimizde genel olarak sanayi tesislerinin büyük bir hasarı yoktur. İki hafta sonra üretim alanları hızla açıldı. Ayrıca yüzde 20’ye yakın iş gücü kaybımız var. Diyarbakır’da 25 bin ev oturulamaz durumda. Hemen yıkılacak ağır ve orta hasarlı evler var. Gerçek bir düzenleme ve yanlış bir teşvik oluşturulmadığı takdirde illerimizin ortasındaki ticari ilişkiler bir süre sonra ticaretin bozulmasına neden olacaktır. Bazı illerimiz birkaç yasal düzenleme ile ertelenmeli, ilçe bazında analiz yapılarak doğru bir teşvik sistemi ile bir an önce hibe ve üsler yapılmalı ki normalleşme gerçekleşebilsin.
